Platform Ervaringsdeskundigheid Zorg & Welzijn
Ervaringsdeskundigheid is niet meer weg te denken uit de praktijk van Zorg & Welzijn. De arbeidsmarktrelevantie en profilering van de ervaringsdeskundige inzet staan inmiddels niet meer ter discussie. Toch is de inhoudelijke verankering soms nog broos.
Het Platform Ervaringsdeskundigheid Zorg & Welzijn is een krachtig netwerkverband, waar dertien zorg- en welzijnsorganisaties aan deelnemen. Daarnaast participeren enkele onderwijsinstellingen op ad- en hbo-niveau in het Platform. Sluit je ook aan bij Het Platform Ervaringsdeskundigheid!
Bij het implementeren en borgen van ervaringsdeskundige inzet binnen het domein van Zorg & Welzijn is het van belang om met en van elkaar te leren en best practices te ontwikkelen. In het Platform komen dilemma’s en vraagstukken rondom het inzetten van ervaringsdeskundigheid in organisaties op tafel.
Thema’s binnen Platform Ervaringsdeskundigheid
De thema’s die door de ervaringsdeskundige inzet aan het licht komen zijn complex en meerlagig. Ervaringsdeskundigen kennen van binnenuit de “plek der moeite” en zij kunnen zaken bespreekbaar maken en/of zichtbaar maken die ongemak veroorzaken. Het stevig verankeren (lees de inzet duurzaam maken) van de positie van de (toekomstige) ervaringsdeskundigen is dan ook van belang
De Platform leden werken met elkaar aan het zichtbaar maken van de ervaringsdeskundige inzet binnen de teams van zorg en welzijn. Dit vraagt het bespreekbaar maken van verborgen uitsluitingsmechanismes, stigmatisering en het reflecteren van teammanagers en medewerkers op het eigen handelen.
Het Platform is een kennisbron en functioneert als kwartiermaker voor ervaringsdeskundigheid in de regio Utrecht en als aanspreekpunt voor de aangesloten organisaties. Het Platform Ervaringsdeskundigheid speelt een verbindende rol rondom deze thema’s:
- Zijn ervaringsdeskundigen hulpverleners met een plusje (de ervaringsdeskundigheid als competentie) of is het een functie (peerworker)?
- Hoe past deze functie binnen het functiehuis, en welke salarisschaal is passend?
- Hoe kan een een ervaringswerker beoordeeld worden als er helemaal geen taakomschrijving is ontwikkeld?
- Hoe een student te begeleiden, die een opleiding tot ervaringsdeskundige volgt?
- Kan een niet ervaringsdeskundige begeleider deze student eigenlijk wel begeleiden (zie artikel Nanette waterhout VK).
- Werken ervaringsdeskundigen in een regulier team of gaan is het wenselijk om een ‘eigen’ ervaringsdeskundigen-team ontwikkelen?
Het Platform richt zich enerzijds op het gezamenlijk (door) ontwikkelen – onderwijs en werkveld- van (erkende) opleidingen tot ervaringsdeskundige. Momenteel zijn opleidingen op niveau 2 tot en met 6 ontwikkeld.
Daarnaast houdt het Platform zich bezig met het versterken en borgen van de ervaringsdeskundige inzet (breed) binnen organisaties in hun regio’s. Dit alles in nauwe samenwerking met de aangesloten organisaties.
Activiteiten van het Platform Ervaringsdeskundigheid
Het Platform Ervaringsdeskundigheid Zorg en Welzijn:
- organiseert jaarlijks verschillende themabijeenkomsten voor stagebegeleiders van studenten die de SBE-opleiding bij ROC Midden Nederland volgen.
- organiseert jaarlijks themabijeenkomsten voor leidinggevendenvan teams met ervaringsdeskundige medewerkers.
- werkt samen met het onderwijs- en werkveld aan het verder ontwikkelen en professionaliseren van (erkende) opleidingen ervaringsdeskundigheid. Zo heeft het Platform ervoor gezorgd dat de beroepsopleiding Sociaal Begeleider met ervaringsdeskundigheid (SBE) in Utrecht bij ROC Midden Nederland van start is gegaan in januari 2022. Deze opleiding wordt gegeven op de Harmonielaan 1, Nieuwegein door ROC Midden Nederland in Utrecht.
- is betrokken geweest bij de ontwikkeling van een doorlopende leerlijn MBO – AD – HBO ervaringsdeskundigheid.
- onderhoudt contacten met het UWV, de gemeente Utrecht en ondersteunt de samenwerking tussen de aangesloten organisaties onderling en de onderwijsinstellingen.
- biedt ondersteuning aan organisaties bij het invoeren van ervaringsdeskundigheid.
- neemt deel aan activiteiten rondom het thema ervaringsdeskundigheid, zoals het project Maatje Achter de Voordeur van Moviera en Movisie en het project ontwikkelen kwaliteitssysteem voor ervaringsdeskundigen van o.a. de Vereniging van Ervaringsdeskundigen.
- sluit aan bij de ontwikkelingen rond het thema ervaringsdeskundigheid en is verbonden met Enik Recovery College.
Wat is ervaringsdeskundigheid
Ervaring, ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid? Woorden die veel te horen zijn. Maar wat betekenen ze? Ervaringsdeskundigheid is de kunst van het omgaan met eigen kwetsbaarheid en veerkracht. Het komt voort uit zelf doorleefde ingrijpende en ontwrichtende levenservaringen. Hierbij ervaren mensen kwetsbaarheid en uitsluiting in hun dagelijks bestaan. Kenmerkend is het unieke vermogen om te herstellen. Een ander kenmerk is dat ervaringsdeskundigheid ingezet wordt als kennisbron voor anderen die in eenzelfde situatie verkeren.
Ervaringen – ervaringskennis – ervaringsdeskundigheid
De ontwikkeling van ervaringskennis bestaat volgens Timmer (2009) uit eigen ervaringen die ver- en bewerkt worden. Dit onderzoeksproces zou leiden tot strategieën die bijdragen aan het eigen herstelproces en de bewustwording van ervaringskennis. Ook is het de bedoeling ervaring op te doen met hoe de eigen ervaringskennis kan worden benut voor cliënten en collega’s. Het leren van (nieuwe) vaardigheden zou in dit model moeten leiden tot een stevigere rolvervulling als ervaringsdeskundige. daarmee heeft hij zich de kunst van het omgaan met eigen kwetsbaarheid en veerkracht eigen gemaakt.
Op deze websites is veel informatie te vinden.
https://vved.org/
https://www.kenniscentrumphrenos.nl/kennisthemas/ervaringsdeskundigheid/
http://www.deervaringsdeskundige.nl/
https://www.movisie.nl/publicaties/ervaringsdeskundigen-sociaal-domein
Een aantal recente publicaties:
1. Boevink, Wilma (2017). HEE! Over Herstel, Empowerment en ervaringsdeskundigheid in de psychiatrie.
Proefschrift. Utrecht: Trimbos Instituut.
2. Boumans, Jenny (2016). Naar het hart van empowerment. Deel 1. Een onderzoek naar de grondslagen van
empowerment van kwetsbare groepen. Utrecht: Movisie / Trimbos-instituut.
3. Cadat, Mellouki, Anne Lucassen, Shahrzad Nourozi en Karin Sok (2018). Ervaringskennis in beleid; zo benut u optimaal ervaringskennis en -deskundigheid. Utrecht, Movisie.
4. Erp, Nicole van, Anne-Marije Rijkaart, Dienke Boertien, Marian van Bavel en Sonja van Rooijen (2012).
Vernieuwende inzet van ervaringsdeskundigheid LIVE. Evaluatieonderzoek in 18 ggz-instellingen.
Utrecht: Trimbos-instituut.
5. Haaster, Harry van, Jean Pierre Wilken, Simona Karbouniaris, David Hidajattoellah (2013). Kaderdocument
ervaringsdeskundigheid; herziene versie 2013. Utrecht: Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht.
6. Keuzenkamp, S., (2017). Wat werkt en wie werkt? De rol van ervaringsdeskundigen bij de aanpak van
armoede en schulden. Oratie Vrije Universiteit Amsterdam, 28 november 2017.
7. Weerman, Alie (2016). Ervaringsdeskundige zorg- en dienstverleners. Stigma, verslaving en existentiële
transformatie. Proefschrift. Delft: Eburon.
